Το πιο παραμελημένο κεφάλαιο στη στρατηγική των περισσοτέρων παικτών στη ρουλέτα και αλλά τυχερά παιχνίδια, είναι χωρίς καμία αμφιβολία η σωστή διαχείριση κεφαλαίου, η όπως είναι διεθνώς γνωστό, το money management.
Χιλιάδες ώρες ξοδεύονται στην προσπάθεια να βρεθεί το απόλυτο σύστημα, το ανίκητο, που θα τινάξει τη ρουλέττα στον αέρα. Και όμως οι περισσότεροι δεν έχουν απολύτως καμιά στρατηγική σχετικά με την προστασία και διαχείριση του οξυγόνου τους, δηλαδή του κεφαλαίου τους. Είναι δυστυχώς σαν να αναλώνει κάποιος ατέλειωτες ώρες για να σχεδιάσει το τέλειο σπορ αυτοκίνητο, με τον πιο ισχυρό και τεχνολογικά προηγμένο κινητήρα, την τέλεια αεροδυναμική σχεδίαση κλπ., αλλά δεν ασχολείται καθόλου να το εξοπλίσει με καλές αναρτήσεις και φρένα. Το δυστύχημα είναι μαθηματικά βέβαιο…
Ως διαχείριση κεφαλαίου στη ρουλέτα, σε αλλά τυχερά παιχνίδια, στις επενδύσεις. στο χρηματιστήριο κτλ. εννοούμε στην πραγματικότητα τη διαχείριση ρίσκου, δηλαδή του κινδύνου που αναλαμβάνουμε κάθε φορά που ποντάρουμε μέρος των χρημάτων μας σε ένα μελλοντικό ενδεχόμενο γεγονός.
Είναι προφανές ότι το ρίσκο είναι άμεσα συνδεδεμένο με 3 παράγοντες:
-Την πιθανότητα που έχει το γεγονός στο οποίο ποντάραμε, να συμβει.
-Την απόδοση, δηλαδή τι κέρδος (μαζί με την επιστροφή κεφαλαίου) θα εισπράξουμε σε περίπτωση που αυτό που ποντάραμε επαληθευτεί.
-Το ποσοστό του κεφαλαίου μας που ποντάρουμε σε κάθε προσδοκώμενο και ενδεχόμενο γεγονός.
Πριν εξετάσουμε κάποια μαθηματικά μοντέλα διαχείρισης κεφαλαίου, καλό είναι να τονίσουμε τρεις απλές, βασικές αρχές διαχείρισης ρίσκου:
-Πρώτη και βασικότερη: Όταν εκθέτουμε τα χρήματα μας σε ρίσκο (στη ρουλέττα, σε αλλά τυχερά παιχνίδια, στο χρηματιστήριο), ΠΟΤΕ δεν ανακατεύουμε αυτά τα χρήματα με τα χρήματα τα απαραίτητα για τα τρέχοντα έξοδα μας και της οικογενείας μας. Δεν υπάρχει κατάλληλο μοντέλο money management για αυτά τα χρήματα. Απλά και χωρίς περιστροφές, ΔΕΝ μπορείς να ρισκάρεις κάτι που δεν αντέχεις να χάσεις.
-Να βάζουμε στόχους κάθε φορά που αποφασίζουμε να ποντάρουμε στη ρουλέττα. Ο κόσμος των τυχερών παιχνιδιών, αλλά και του χρηματιστηρίου, κυριαρχείται από 2 βασικά ισχυρά και πρωτόγονα συναισθήματα: τον φόβο και την απληστία. Και τα δυο μπορούν να αποβούν καταστροφικά. Αν βάλουμε έναν στόχο π.χ. 15-20% κέρδος ημερήσιο και κάποια στιγμή τον πετύχουμε, καλό είναι να αποσυνδεθούμε από την ρουλέτα του διαδικτυακού καζίνο ικανοποιημένοι. Είναι πολύ εύκολο η απληστία να μας παρασύρει, και ακόμα πιο εύκολο να επιστρέψουμε πίσω τα κέρδη μας και με τόκο!
-Με την ίδια λογική, καλό είναι να βάζουμε και όριο στις ημερήσιες ζημιές. Εκτός από το ρίσκο που παίρνουμε σε κάθε περιστροφή της ρουλέτας (για το οποίο θα μιλήσουμε παρακάτω), είναι χρήσιμο να βάζουμε και ένα όριο στις ημερήσιες απώλειες π.χ. 10-20%. Θα υπάρξουν κάποιες μέρες που θα φαίνεται ότι το σύμπαν συνωμοτεί εναντίον μας. Όταν συμβεί αυτό, είναι βέβαιο ότι η λογική μας θα έχει θολώσει και θα βρισκόμαστε κάτω από την επήρεια φόβου μαζί με ακατάσχετη δίψα να ρεφάρουμε. Το μείγμα αυτό μόνο ευοίωνο δεν είναι για μας. Ας αποδεχτούμε την ημερήσια ζημιά μας. Η ρουλέτα θα είναι και αύριο εκεί!
Ας δούμε όμως μερικά μαθηματικά μοντέλα money management, με μια σύντομη περιγραφή των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων τους.
-Μακράν το πιο παλιό, γνωστό και διαδεδομένο σύστημα είναι το Martingale, δηλαδή το σύστημα του διπλασιασμού του ποσού που ποντάρουμε μετά από κάθε χαμένη μπίλια. Το σύστημα αυτό εφαρμόζεται στα πονταρίσματα κόκκινο-μαύρο, μονά-ζυγά, μικρά-μεγάλα, δηλαδή στα πονταρίσματα που οι πιθανότητα κέρδους-ζημίας είναι περίπου μοιρασμένες (για την ακρίβεια η πιθανότητα κέρδους είναι 48,65%). Ξεκινάμε λοιπόν να ποντάρουμε π.χ. στα κόκκινα νούμερα της ρουλέττας 1 ευρώ, και αν έρθει μαύρο ποντάρουμε ξανά στο κόκκινο 2 ευρώ, και αν ξαναχάσουμε ξαναποντάρουμε 4 ευρώ κ.ο.κ. Αν στην τέταρτη φορά έρθει κόκκινο θα έχουμε ποντάρει 8 ευρώ και θα πάρουμε πίσω 16. Τα συνολικά χρήματα που είχαμε μέχρι τότε στοιχηματίσει ήταν 8+4+2+1=15. Άρα πήραμε πίσω όλα τα πονταρίσματα μας +1 ευρώ κέρδος. Αυτό θα συνέβαινε όποτε και αν ερχόταν το κόκκινο, και όσες απώλειες και αν είχαμε μέχρι τότε.
Το πλεονέκτημα του συστήματος αυτού είναι ότι τις περισσότερες ημέρες θα φεύγετε κερδισμένοι από τη ρουλέτα, αφού συνήθως μετά από 1-5 φορές θα κερδίσει το ποντάρισμα που επιλέξατε. Το μειονέκτημα είναι ότι αργά η γρήγορα θα έρθετε αντιμέτωποι με ένα αρνητικό σερί 7-10 η και περισσοτέρων ζημιών, και τότε δυο πράγματα θα συμβούν: Η θα τελειώσουν τα χρήματα σας, η θα έρθετε αντιμέτωποι με το ανώτατο όριο πονταρίσματος στη ρουλέτα. Το πρώτο μπορεί να αργήσει πολύ να σας συμβεί αν έχετε παρά πολλά χρήματα. Το δεύτερο όμως θα σας συμβεί στο έβδομο με όγδοο χαμένο συνεχόμενο ποντάρισμα, όπου τα όρια πονταρίσματος της ρουλέττας δεν θα σας επιτρέψουν να διπλασιάσετε το στοίχημα σας, με συνέπεια να σταματήσετε έχοντας χάσει ένα αξιοσέβαστο ποσό.
-Ακριβώς την αντίθετη φιλοσοφία ακολουθεί το Anti-Martingale σύστημα, αφού διπλασιάζει το ποντάρισμα μετά από κερδισμένο ποντάρισμα, ενώ επιστρέφει στο αρχικό ποντάρισμα μετά από κάθε χαμένο ποντάρισμα. Φυσικά επειδή πάντα υπάρχει το όριο στοιχηματισμού στη ρουλέτα, και δεν είναι εφικτός ο διπλασιασμός μετά από 7 συνεχή κερδισμένα πονταρίσματα, ο παίκτης βάζει εξαρχής έναν ρεαλιστικό στόχο π.χ. να ακολουθεί το σύστημα μέχρι να φτάσει τα 4 συνεχόμενα κερδισμένα πονταρίσματα και μετά να ξεκινά και πάλι στοιχηματίζοντας το αρχικό ποντάρισμα.
Το μεγάλο πλεονέκτημα του συστήματος αυτού σε σχέση με το martingale είναι ότι προστατεύει το κεφάλαιο μας από τον ταχύτατο αποδεκατισμό του από μια σειρά από 6-7 συνεχόμενες ζημιές. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά από επτά συνεχόμενες ζημιές με τα σύστημα αυτό, έχουμε υποστεί (αν το αρχικό ποντάρισμα ήταν π.χ. 1 ευρώ) ζημιά 7 ευρώ, την ώρα που με το martingale θα είχαμε μείωση κεφαλαίου κατά 127 ευρώ!
Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα. Εδώ παίζει μεγάλο ρόλο η σειρά που έρχονται τα χρώματα (η μονά-ζυγά, η μικρά-μεγάλα) και δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν μπορεί να μπει σε στατιστικούς κανόνες. Π.χ. αν μετά από 3 κερδισμένα πονταρίσματα στα ζυγά έρθει ένα μονό νούμερο, την τέταρτη φορά θα έχουμε ποντάρει (και θα χάσουμε) 8 ευρώ, ενώ τα κέρδη μας από τις τρεις πρώτες φορές θα είναι 7 ευρώ (1+2+4). Μπορεί να συμβεί δηλαδή η μπίλια να μας κάνει το χατίρι τις περισσότερες φορές και παρόλα αυτά να έχουμε μείωση του κεφαλαίου μας. Ακριβώς το αντίθετο δηλαδή από το martingale, που ένα και μόνο κερδισμένο ποντάρισμα μπορούσε να υπερκαλύψει 5-6 συνεχόμενα χαμένα.
Κοντολογίς το σύστημα αυτό μπορεί να δημιουργήσει γρηγορότερα κέρδη σε περίπτωση συνεχόμενων-και μάλιστα κάθε φορά διπλασιαζομένων- κερδών, προστατεύει το κεφάλαιο από γρήγορη μείωση σε περίπτωση ενός αρνητικού σερί, αλλά επίσης δεν μπορεί να μαζέψει γρήγορα κάποιες προηγούμενες ζημιές και να τις μετατρέψει σε κέρδη.
-Το σύστημα D`Alembert στη ρουλέτα είναι στην ουσία λιγότερο επιθετικό, παρόμοιας όμως φιλοσοφίας με το martingale. Αυξάνει το ποντάρισμα μετά από κάθε ζημιά και το μειώνει μετά από κερδισμένο ποντάρισμα. Αν π.χ. κάποιος ξεκινά να ποντάρει σε κόκκινο-μαύρο η μονά-ζυγά η μικρά-μεγάλα 5 ευρώ, τότε σε περίπτωση ζημίας θα ανεβεί στα 10,15,20 κ.ο.κ., ενώ σε περίπτωση κέρδους και ενώ είχε π.χ. φτάσει στα 20 ευρώ, θα κατεβεί στα 15. Το πλεονέκτημα του είναι ότι μπορεί να μαζέψει μια ζημιά και να την γυρίσει σε κέρδη με λιγότερα κερδισμένα σε σχέση με τα χαμένα πονταρίσματα (όχι όμως με ένα και μόνο κερδισμένο ποντάρισμα όπως το martingale), χωρίς ταυτόχρονα να χάνει τεράστιο μέρος του κεφαλαίου σε περίπτωση αρνητικού σερί, αφού εδώ δεν έχουμε διπλασιασμό αλλά πρόσθεση σε κάθε χαμένη μπίλια. Παρόλα αυτά όμως, κάποια αρνητικά σερί που δεν θα ακολουθηθούν πιθανώς από ικανό αριθμό κερδισμένων πονταρισμάτων θα φθείρουν και με το σύστημα αυτό το κεφάλαιο μας σε μεγάλο βαθμό. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα ανώτατα όρια της ρουλέτας που μετά από κάποια ώρα μπορεί να τα πλησιάσουμε επικίνδυνα, αν μέχρι τότε δεν έχουμε καταφέρει να ρεφάρουμε και να επιστρέψουμε στο αρχικό μας ποντάρισμα.
Υπάρχουν ακόμα πολλές παραλλαγές συστημάτων αύξησης η μείωσης των στοιχημάτων, όπως το Labouchere, το Ormond, το Parlay, το 1-3-2-6 κ.α., τα οποία θα αναλύσουμε στη σελίδα για τα συστήματα της ρουλέτας, γιατί σε γενικές γραμμές δεν ξεφεύγουν από τη φιλοσοφία των προηγούμενων συστημάτων. Θα κλείσουμε την αναφορά μας στα συστήματα διαχείρισης κεφαλαίου με δυο καθαρά money mamagement τακτικές που χρησιμοποιούνται ευρέως και στις επενδύσεις και στο αθλητικό στοίχημα:
-Kelly`s Criterion: Αν θέλουμε να βρούμε το ιδανικό κάθε φορά ποσοστό του κεφαλαίου μας που πρέπει να ποντάρουμε, εφαρμόζουμε την εξίσωση: [(ΑΠΟΔΟΣΗ*ΠΚ)-ΠΖ]/2 όπου ΠΚ= η πιθανότητα να κερδίσουμε, ΠΑ=η πιθανότητα να χάσουμε. Για παράδειγμα αν ποντάρουμε σε κόκκινα-μαύρα η ΠΚ= 48,65% , Η ΠΑ=51,35% , άρα το ιδανικό ποσοστό πονταρίσματος είναι [(2*48,65)-51,35]/2= 23% περίπου, αν και πιο συντηρητικοί στατιστικοί επιστήμονες λένε ότι καλό είναι να διαιρούμε το τελικό αποτέλεσμα δια δυο και να ποντάρουμε π.χ. στο παράδειγμα μας 11,5% . Το πλεονέκτημα του Kelly`s criterion είναι ότι δεν επιτρέπει ποτέ την ολική απώλεια του κεφαλαίου, αφού πάντα ποντάρουμε ένα ποσοστό του. Παρά ταύτα δεν μπορεί να εμποδίσει την σταδιακή μείωση του σε περίπτωση ενός μεγάλου αρνητικού σερί χαμένων πονταρισμάτων.
-Τέλος υπάρχει και το πιο απλό στην εφαρμογή του, του σταθερού ποσοστού επί του κεφαλαίου, π.χ. 3% επί του κάθε φορά διαθέσιμου κεφαλαίου, που και αυτό δεν επιτρέπει τον μηδενισμό του κεφαλαίου, χωρίς όμως να μπορεί να εμποδίσει τη σταδιακή φθορά του. Η διαφορά του είναι ότι αφήνει τον παίκτη να αποφασίσει αυθαίρετα ένα ποσοστό και δεν λαμβάνει υπόψη τις πιθανότητες κέρδους και ζημίας, καθώς και την απόδοση σε περίπτωση κέρδους.